عدة الرجالحسینی اعرجی، سید محسن بن حسن (۱۱۳۰ - ۱۲۲۷ ق) مؤلف کتاب، عدة الرجال، می‌باشد. [۱]
حسینی اعرجی، سید محسن، عدة الرجال، تحقیق: مؤسسة الهدایة لاحیاء التراث، قم: اسماعیلیان، ۱۴۱۵ ق، ج۲، اول.
۱ - ساختار کتابمؤلف، این کتاب را به منظور آموزش مباحث رجالی به فرزند خود، تالیف نموده است و در زمانی که فایده دوازدهم را به پایان می‌رساند، فرزند ایشان فوت می‌کند و مؤلف، از ادامه تالیف اجتناب می‌نماید؛ اما پس از مدتی به منظور حصول فایده بیشتر بر این کتاب، شش فایده رجالی دیگر به آن اضافه می‌نماید. مقدمه مؤلف در بیان ضرورت علم رجال و بررسی کتاب‌های رجالی متقدمان و متاخران است. ۱.۱ - بخش اول کتابکتاب، شامل هجده فایده رجالی است که در دو قسمت دوازده و شش فایده‌ای ذکر شده‌اند که عبارت‌اند از: فایده اول، تاریخ اهل بیت (علیهم‌السّلام) و بعضی از فرزندان ایشان؛ و وکلای امام مهدی (عجّل‌الله‌فرجه‌الشریف) در زمان غیبت صغری؛ فایده دوم، بعضی از فرقه‌های شیعه ؛ فایده سوم، در مورد قدمای مصنف (عنوان مستقلی برای این فایده ذکر نشده)؛ فایده چهارم، جواز اخذ خبر غیر عادل؛ فایده پنجم، الفاظ جرح و تعدیل؛ فایده ششم، حصول جرح و تعدیل به وسیله یک نفر یا بیشتر و بیان سبب جرح و تعدیل؛ فایده هفتم، تعارض میان جرح و تعدیل؛ فایده هشتم، اصحاب اجماع؛ فایده نهم، «عدة» در کتاب‌های مرحوم کلینی؛ فایده دهم، تمیز مشترکات؛ فایده یازدهم، الفاظ و اصطلاحاتی که فایده آنها و مراد از آنها مخفی است، مانند لفظ «مولی»؛ فایده دوازدهم، درباره رفع تناقض میان باب‌های «من روی» و «من لم یرو». ۲ - بخش دوم کتاببخش دوم از این فواید رجالی عبارت‌اند از: فایده اول، راوی‌های منحرف و کسانی که در مورد آنها طعن وارد شده است و در موارد حاجت به آنها رجوع می‌شود؛ فایده دوم، مشایخی که در مورد آنها طعن وارد شده است و رجالی که مجهول‌اند؛ فایده سوم، بعضی از بزرگان اصحاب و تابعیان و تابعیان تابعیان؛ فایده چهارم، افرادی که جزو اصحاب امام معینی ذکر شده‌اند؛ اما از امام دیگری روایت‌های زیادی دارند، و مراتب نسب‌های ششگانه؛ فایده پنجم، معرفی بعضی از مشاهیر اسلام؛ فایده ششم، مشیخه شیخ صدوق و شیخ طوسی . کتاب، دارای مقدمه تحقیق تفصیلی و فهرست‌های مختلف است. محقق تهرانی در الذریعة این کتاب را با عنوان رجال الکاظمی و نیز با عنوان رجال السید محسن الاعرجی ، فهرست نموده است. ۳ - پانویس
۴ - منبعسایت اندیشه قم، برگرفته از مقاله «تألیفات رجالی قرن سیزدهم هجری»، تاریخ بازیابی ۹۵/۲/۸. |